Nhà đấu giá Sotheby ‘s cho biết họ đã ngưng việc bán đấu giá pho tượng cổ cao 1,5 m với giá khoảng 3 triệu Mỹ Kim sau khi chính quyền Cam Bốt lên tiếng cho biết đây chính là một cổ vật của quốc gia họ đã bị đánh cắp và mang ra khỏi lãnh thổ Chùa Tháp.
Ngày thứ Tư tuần này, Sotheby ‘s cho biết họ đã đưa pho tượng cổ ra khỏi danh sách bán đấu giá mà dự trù khai diễn vào ngày 24/3/2011, tức là câu chuyện diễn ra cách đây 1 năm nhưng nay mới được mang ra trước ánh sáng công luận sau nhiều cuộc thương thảo.
Pho tượng làm bằng sa thạch đã được Sotheby ‘s mua lại của một nhà chuyên sưu tầm cổ vật, sinh sống ở Châu Âu, và nhân vật này là một phụ nữ giàu có đã mua pho tượng từ năm 1975, nhưng người bán không được xác nhận. Trong khi đến năm 1993 thì chính quyền Cam Bốt mới ban hành luật cấm tháo gỡ và di chuyển các tác phẩm văn hóa cổ một khi không có lịnh của chính quyền.
Nhà đấu giá Sotheby ‘s nói rằng họ đã thông tin cho chính quyền Cam Bốt về tình trạng của bức tượng cổ đang nằm trong tay của họ vào tháng 11/2010 trước khi đưa vào danh sách đấu giá của tổ chức này. Theo bà Jane Levine, Phó Chủ Tịch của Sotheby ‘s thì phía Cam Bốt đã không trả lời gì cả, cũng không trưng ra chứng cớ pho tượng cổ là một tài sản bị đánh cắp, không chứng minh bất cứ căn bản gì để tuyên bố tượng cổ thuộc quyền sở hữu của Cam Bốt, và không chứng minh được tính cách bất hợp pháp một khi Sotheby ‘s mang bán đấu giá. Cho đến trước ngày bán đấu giá một ngày thì cơ quan UNESCO nhân danh chính quyền Cam Bốt đã liên lạc với Sotheby ‘s nhằm ngăn chận cuộc đấu giá và thương lượng tìm cách lấy lại pho tượng cổ.
Phản ứng của chính quyền Cam Bốt
Trong khi đó về phần chính quyền Cam Bốt, theo ông Hab Touch, giới chức chịu trách nhiệm về các cổ vật trực thuộc Bộ Văn Hóa thì nói rằng chính quyền của ông đã gởi một bức thơ đến nhà đấu giá Sotheby ‘s để yêu cầu cuộc đấu giá phải được ngưng lại. Ông Hab Touch cho biết rằng pho tượng cổ vào thế kỷ 11 chạm khắc hình dạng một chiến sĩ trong thần thoại đã bị kẻ lạ mặt đánh cắp khỏi khu đền Koh Ker ở gần khu đền Angkor và mang bán ở nước ngoài, tuy nhiên ông không nêu chi tiết pho tượng bị lấy đi vào lúc nào.
Báo New York Times cho biết Bộ An Ninh Nội Địa của Hoa Kỳ cũng đang điều tra sự vụ này. Hiện nay, phía nhà đấu giá Sotheby ‘s đã đồng ý ngưng cuộc đấu giá và mời chính quyền Cam Bốt đến để thỏa thuận nhằm tìm một giải pháp mà cả hai bên đều đồng ý để đưa pho tượng trở về cố hương.
Vào tháng 5 năm nay, chính quyền Cam Bốt chấp thuận một kế hoạch tìm một người chịu đứng ra mua pho tượng và sau đó tặng lại đất nước Cam Bốt. Theo dự kiến thì nhân vật được Cam Bốt chọn là một người Hungary chuyên sưu tầm đồ cổ. Phía Sotheby ‘s tất nhiên hoan nghênh giải pháp này vì không bán được tại cuộc đấu giá thì cũng bán được bằng cách khác, một cổ vật mà họ sở hữu gần 40 năm qua.
Một đại diện của UNESCO tại Phnom Penh nói việc Cam Bốt mua lại đồ cổ của mình là hành động rất khó coi nhưng không làm thì không được. Thật ra hiện nay chưa tìm được một giải pháp nào hay hơn, do vì Sotheby ‘s là một tổ chức kinh doanh chỉ biết có lợi chứ không phải là một trung tâm văn hóa của LHQ có chức năng gìn giữ các di sản cổ của nhân loại một cách bất vụ lợi.
Tình trạng đánh cắp cổ vật tại Cam Bốt
Thực tế ngày nay, pho tượng điêu khắc hình ảnh một chiến sĩ thời xưa chỉ là một trong nhiều cổ vật trong các đền đài ở Cam Bốt đã bị lấy mất mà khó tìm ra thủ phạm. Sau khi cổ vật bị đưa ra khỏi các di tích lịch sử, chúng được mang lén ra khỏi lãnh thổ Chùa Tháp và đi về những quốc gia giàu có, nơi mà những người có tiền thích sở hữu những cổ vật xa xưa có giá trị mỹ thuật hiếm quý, tất nhiên là rất cao giá.
Tương truyền trong dân Cam Bốt thì nói rằng khi người Thái xâm chiếm Angkor vào thế kỷ 13, 14, họ muốn dân tộc Khmer bị diệt vong nên phải chặt đầu tượng. Tại đền cổ Ta Prohm (do Vua Jayavarman VII xây năm 1.189), một đền nhỏ gần đền Bayon nằm trong khu vực đền Angkor, ngày nay vẫn còn dấu tích những lỗ nhỏ trên 4 bức tường, theo câu chuyện của người Cam Bốt kể lại và được các sử liệu xác nhận, đây là những hạt kim cương được gắn chặt trên tường nhưng đã bị người Thái gỡ lấy mang về Thái khi họ đánh chiếm Angkor, một thời là đế đô lộng lẫy của dân tộc Khmer.
Trong thời chiến tranh trước năm 1975, chính quyền Cam Bốt không đủ phương tiện để gìn giữ, bảo vệ tài sản tổ tiên họ. Những du khách đi đến đền Angkor ở tỉnh Siêm Riệp ngày nay thường thấy các tượng đá trong đền không còn nguyên vẹn. Có tượng thì mất đầu, có tượng bị mất cả hai tay hay bị chặt chân. Các tượng thú như voi tại đền Angkor Thom thì bị mất cái vòi.
Chuyện đánh cắp cổ vật không phải đã chấm dứt, những người quan tâm đến công trình khảo cổ học tại Cam Bốt nói kẻ cắp lợi dụng việc quản lý lơ là nên họ lấy mọi thứ có thể được. Vì thế các tượng người bằng sa thạch được chạm trổ công phu cách đây hơn 1.000 năm tại các đền cổ Cam Bốt hầu như không còn nguyên vẹn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét