Nhân Khánh, thông tín viên RFA
2012-04-13
Bên cạnh các dự án chậm tiến độ, nhiều khu nhà xây dựng cho người thu nhập thấp đã hoàn tất, nhưng không có người mua. Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ế ẩm này?
Nhà bán có điều kiện
Chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp được phát động từ năm 2009. Dự định trong 6 năm, sẽ đáp ứng chỗ ở cho hơn nửa triệu người. Đến nay, hơn 40 dự án nhà thuộc chương trình này đã được khởi công xây dựng. Chủ trương giải quyết nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp được tiến hành với một cơ chế cởi mở. Giải thích cho chúng tôi về phương thức xã hội hóa, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Phó Giám đốc Quỹ phát triển nhà ở TP. HCM, cho biết:
Chính quyền giúp đỡ có điều kiện, cho nên người mua phải có một số điều kiện. Chứ không phải cứ thu nhập thấp là đã được mua.TS Phạm Sỹ Liêm
“Chúng tôi đang đầu tư. Chừng nào đầu tư xong, có quỹ nhà thì sẽ bán theo chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố. Cơ quan tôi chỉ là một phần trong hệ thống các doanh nghiệp làm về nhà ở. Doanh nghiệp nào cũng có thể đầu tư hai mảng dự án nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp.”
Nhu cầu người lao động nghèo cần chỗ ở là cấp bách, nhưng hiện không ít người dân có nhu cầu tỏ ra ngán ngẩm với nhà thu nhập thấp. Hà Nội đang bị ứ đọng cả ngàn căn hộ thuộc dạng này, dù phần lớn đã đủ điều kiện ký hợp đồng mua bán. Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, theo ý kiến của Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng là như sau:
“Hiện nay, nhà thu nhập thấp, xây được và có giá tương đối rẻ là vì chính quyền ở địa phương đã có tạo điều kiện; chẳng hạn như đưa đất rất rẻ.v.v. Thế nhưng mà, vì chính quyền giúp đỡ có điều kiện, cho nên người mua phải có một số điều kiện. Chứ không phải cứ thu nhập thấp là đã được mua.
Tháng trước, Bộ Xây dựng đã lập đoàn thanh tra về việc chấp hành chế độ chính sách pháp luật của chủ đầu tư và các bên liên quan. Đặc biệt, đợt thanh tra này sẽ tập trung làm rõ việc tính giá nhà thu nhập thấp của nhiều dự án có đúng nguyên tắc hay không.
Với nhận xét vì giá cả không thỏa đáng, nên loại nhà thu nhập thấp bị vắng khách, thính giả Đài Á Châu Tự do có thể nghe một giải đáp của Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm:
Một số người mua được, thực ra là họ cũng vay. Họ vay của anh em bà con thôi. Nhưng không phải là người thu nhập thấp nào cũng có anh em bà con có thể cho vay được.TS Phạm Sỹ Liêm
“Thực ra thì không phải là ế. Đúng là hiện nay, số người mua chưa nhiều. Nhưng mà vẫn ế là do quan điểm của chính quyền như thế nào.
Chẳng hạn như người thu nhập thấp, theo tôi hiểu; ở các nước, muốn mua được nhà là phải được vay một phần số tiền ấy để mua. Chớ còn người thu nhập thấp ở Việt Nam, người ta chỉ có bán nhà thôi. Chẳng ai cho anh vay đồng nào cả. Thế làm sao mà mua được.”
Khó vay tiền
Bị ách tắc trong việc vay tiền không chỉ ở người mua, mà còn có cả phía đầu tư. Theo Thanh tra Chính phủ, đến nay mới chỉ có 9 dự án được Ngân hàng Phát triển Việt Nam cho vay vốn ưu đãi. Do các chủ đầu tư thực hiện các dự án không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong khi hồ sơ vay vốn của ngân hàng yêu cầu có tài sản thế chấp. Hai dự án nhà ở xã hội và thu nhập thấp ở Sài gòn đều bị chậm tiến độ. Theo đại diện chủ đầu tư, nguyên nhân là do thiếu hụt nguồn vốn và phương thức đầu tư chưa được xác định cụ thể.
Thực tế thị trường cho thấy, có lẽ quan điểm của người mua và người bán chưa gặp nhau. Chẳng hạn đứng từ góc độ nhà đầu tư, ông Nguyễn Ngọc Thạch cho biết về trường hợp vắng khách đối với loại nhà thu nhập thấp là như sau:
“Bây giờ nó là thị trường thôi. Nếu như hồi đó đầu tư nhà, mua ra là bán được liền. Còn bây giờ mua ra bán, không ai mua. Hoặc là vị trí, chất lượng nhà không đẹp thì người ta quay lưng lại với nó.
Đối tượng thu nhập thấp là đối tượng thuộc diện chính sách. Mà thuộc diện chính sách, tâm lý họ muốn mua là phải mua nhà rẻ. Vừa tốt vừa rẻ. Họ thấy không có đạt 2 cái tiêu chuẩn đó, họ không mua. Như vậy thôi.”
“Một số người mua được, thực ra là họ cũng vay. Họ vay của anh em bà con thôi. Nhưng không phải là người thu nhập thấp nào cũng có anh em bà con có thể cho vay được.”
Giải quyết tình trạng này, Quỹ Phát triển nhà tại Sài gòn cũng đã thực hiện đối với người có hoàn cảnh khó khăn. Cách làm này giống với đề nghị của Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm:
“Cái quan trọng, muốn đẩy mạnh giải quyết nhà thu nhập thấp, là phải tạo điều kiện cho những người thu nhập thấp được vay một số tiền để họ mua cái nhà đó. Chớ còn thị trường, họ không thể bán, rồi cứ thu dần dần được.”
Tuy nhiên, việc tạo điều kiện cho vay là không đơn giản, một khi không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi hoặc vay thương mại. Hiện vốn điều lệ bằng tiền của Quỹ Phát triển nhà tại Sài gòn đã âm hơn 40 tỷ đồng.
Các vướng mắc về giải pháp thực hiện khiến chủ trương xây nhà cho người thu nhập thấp vẫn chưa đi vào cuộc sống. Không ít bất hợp lý nảy sinh đang cần giải quyết. Những dự án mang ý nghĩa an sinh xã hội này khó hoàn tất, nếu phía chính quyền không nhanh chóng thực hiện chính sách hỗ trợ cho nhà đầu tư và người mua.
Theo dòng thời sự:
- Nhiều công ty bất động sản sẽ bị phá sản
- Về vùng tái định cư của người dân tộc
- Cưỡng chế nhà đất: công an bộ đội trọng thương
- Vốn đầu tư nước ngoài vào bất động sản giảm
- Bất động sản tụt dốc
- Thị trường bất động sản đang bất động
- Thị trường nhà đất ở Châu Á đã nở rộ
- Hongkong biểu tình đòi nhà ở cho dân nghèo
- TQ chỉ thị phạt nhà đầu tư không triển khai dự án
Ý kiến của Bạn