Tôi đồ rằng, những câu chuyện tiếu lâm truyền thống của dân tộc ta truyền lại cũng chào thua những câu chuyện tiếu lâm thời hiện đại ngày nay, những câu chuyện tiếu lâm về quan chức thời cộng sản.
Đã từng có câu chuyện tiếu lâm một thời về việc một tên gián điệp đến nhà một lãnh đạo nhưng ông đi vắng, tên này vào nhà mới hỏi được một câu đã bị vợ ông ta gọi ngay cảnh sát đến bắt tống ngục. Sau khi tiến hành “đấu tranh khai thác” hắn hiện nguyên hình là một tên gián điệp cỡ bự. Cảnh sát phục tài sát đất lãnh đạo phu nhân đã cảnh giác và đến xin học hỏi kinh nghiệm: “Xin được hỏi chị, làm sao chị có đôi mắt tinh đời biết ngay là nó giả mạo?”. Bà chị cười nhẹ nhàng: “Có gì đâu chú, tôi hỏi nó là ai, nó bảo nó là bạn học của nhà tôi, tôi biết ngay là nó bịa, vì nhà tôi có đi học bao giờ đâu mà có bạn học”.
Câu chuyện đó một thời thịnh hành, đó là một thời cười ra nước mắt vì những người lãnh đạo không được học hành mà đi lên từ chiến tranh, từ bưng biền Đồng tháp, từ những chị hai năm tấn, từ chị du kích bắn rơi máy bay hoặc từ những anh hùng phân xanh… thế rồi lên lãnh đạo đất nước với quyết tâm Tiến lên Chủ nghĩa xã hội mà chính các vị ấy không biết cái chủ nghĩa xã hội nó đầu đuôi ra sao, đen hay trắng, đỏ hay xanh, nhọn hay bằng. Thậm chí, lúc đó trong dân gian còn được lưu truyền những câu chuyện huyền thoại như có ông Sư đoàn trưởng mà không biết chữ nào, chỉ biết được tên mình là Một và khi ký tên chỉ gạch được một gạch dọc. Đến khi bị bao vây, bức mật thư ông gửi ra ngoài chỉ là một gạch đứng và vòng tròn xung quanh. Ra đến nơi, lãnh đạo đọc bức thư luận ra rằng thì là sư đoàn ông Một đang bị bao vây và đưa quân giải cứu.
Những câu chuyện đó một thời được truyền tụng như những bản anh hùng ca một thời đánh Mỹ và các thế hệ người Việt miền Bắc coi đó như những tấm gương sáng chói, nó chứng minh cái lý thuyết “trí phú địa hào đào tận gốc, trốc tận rễ” là đúng đắn. Không cần trí thức, không cần học nhiều, lớp trí thức, học sinh sinh viên được ghép vào thành phần tiểu tư sản, dễ lung lay lập trường và xa rời giai cấp công nhân tiên tiến. Họ không biết rằng, cái ông tướng kia có thể nướng hàng ngàn quân trong chốc lát vì cái thiếu học của ông.
Đến giai đoạn “cả nước tiến nhanh, tiến mạnh, tiếng vững chắc lên Chủ nghĩa xã hội bằng ba cuộc cách mạng, trong đó Cách mạng khoa học kỹ thuật là then chốt” thì việc thiếu học hiển nhiên được coi như là một vấn đề để không thể đề bạt, sắp xếp làm lãnh đạo.
Thế rồi, thời kỳ của bằng cấp, thời của những “mảnh gấy làm nên thân giáp bảng” lên ngôi. Thế là thiên hạ đua nhau tìm kiếm văn bằng. Nhà nước đã tạo điều kiện để quan chức “xóa mù văn bằng” bằng nhiều cách như đào tạo tại chức, chuyên tu, đào tạo từ xa hoặc liên kết, liên doanh đào tạo kiểu mì ăn liền… nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu khát văn bằng cho con đường thăng quan tiến chức của toàn xã hội. Vì thế mới nảy sinh những vấn đề của thời kỳ văn bằng là bằng giả, bằng mua…
Những câu chuyện được phanh phui sau đó nếu đưa ra thế giới hẳn khối nước phải giật mình vì ở Việt Nam thần đồng cứ nhan nhản. Chắc chẳng có nơi nào như ở Việt Nam một quan chức không thèm học cấp hai, cấp 3 vẫn có thể có trong tay tấm bằng Đại học, thậm chí cả bằng Tiến sĩ như bỡn.
Thời gian gần đây, báo chí phanh phui ra những chuyện chắc là chỉ có ở Việt Nam, những tấm bằng Tiến sĩ chỉ mất mấy tuần học, những vị quan chức làm tiến sĩ ở Mỹ nhưng không biết tiếng Anh… Những chuyện đó không còn là chuyện lạ mà đã trở thành chuyện thường ngày ở công đường.
Tuy nhiên, cách trình độ, bằng cấp, thực tế tài năng của mỗi cán bộ lãnh đạo được bộc lộ trước dân chúng ra sao, lại tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh và cũng có thể là cả sự ngẫu hứng nói thật với ý nghĩ của cá nhân người đó. Người thì bị bạn bè tố cáo, người thì bị dân tố cáo, người thì bị lộ trước các cuộc bầu bán…
Mới đây, sau vụ Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng, Hải Phòng, dư luận chú ý đến trách nhiệm người đứng đầu, người lãnh đạo ở Hải Phòng đến đâu, ông ta là người như thế nào? Dư luận, người dân, báo chí đang tập trung chú ý hướng cái nhìn về Hải Phòng nhằm tìm đáp án cho những câu hỏi: Tại sao tại địa phương xảy ra những vụ chấn động, động trời như vậy mà người đứng đầu xử lý chậm trễ, lúng túng, né tránh và bao che… Vậy ông ta có trình độ hay không và ông ta đang đứng ở phía nào? Ông có đứng về phía nhân dân hay đứng về phía bọn cường hào ác bá ở Tiên Lãng?
Hơn một tháng sau đó, người dân cũng đã được thỏa mãn những thắc mắc của mình qua cách hành xử của Thành ủy Hải Phòng mà ông Bí thư là người trực tiếp. Từ việc ông tổ chức họp báo, cuộc họp báo, thông báo đình chỉ chức vụ một số quan chức Tiên Lãng mà lẽ ra việc này là của chính quyền chứ đâu phải việc của ông Bí thư Thành ủy? Sau đó, cuộc nói chuyện với các lão thành cách mạng tại Câu lạc bộ Bạch Đằng, ông khai trương phát minh về mạng Gugồ CHẤM TiênLãng làm cả nước giật mình.
Thế là từ đó, ở Việt Nam truyền miệng câu chuyện tiếu lâm hiện đại sau đây:
Sau khi ông Nguyễn Văn Thành, Bí thư Thành ủy Hải Phòng “khai trương” trang mới Gugồ CHẤM TiênLãng, người dân mở ra được thêm một trang bí mật, trang TrìnhđộquanchứcGroup CHẤM info làm cho thiên hạ phải thốt lên Bótay CHẤM com. Chỉ cần một câu nói, Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã tự khai trình độ học lực của mình qua phát minh nói trên bằng phương pháp “Lạy ông, con ở bụi này”, một lần nữa (dù đã quá nhiều lần) ông buộc người dân phải nghi ngờ đống bằng Tiến sĩ, cử nhân ông đã khai nghe kêu xủng xoảng trong hồ sơ. Nào là Tiến sĩ kinh tế, nào là Cử nhân Anh Văn, Cử nhân Luật… nghe những tên bằng cấp đó, cố tìm cũng không thấy nó có sự liên hệ hữu cơ nào với cái Gugồ CHẤM TiênLãng.
Lẽ ra, sau khi những thông tin từ trang TrìnhđộquanchứcGroup CHẤM info lộ ra thì phải đến trang Bíthưthànhủy CHẤM hết bởi ông đã “làm lộ bí mật quốc gia”. Thế nhưng hình như những phản ứng, những tiếng la ó của dân chúng, của các trí thức đất nước này cũng chẳng thấu đến tai ai. Cũng có thể chỉ vì trong mạng Gugồ CHẤM TiênLãng không có chữ liêm, sỉ hoặc những từ tương tự? Có lẽ vì vậy nên ông vẫn “Ghế tréo, lọng xanh ngồi bảnh choẹ”.
Có lẽ câu chuyện này, sẽ được lưu truyền trong dân gian, trên thế giới về hệ thống Tiến sĩ Việt Nam thời kỳ hiện đại thế kỷ 21.
Thế mới hay, Nguyễn Khuyến có cái nhìn tinh đời:
Vịnh tiến sĩ giấy
IRõ chú hoa man (1) khéo vẽ trò,
Bỡn ông mà lại dứ thằng cu.
Mày râu mặt đó chừng bao tuổi,
Giấy má nhà bay đáng mấy xu?
Bán tiếng mua danh thây lũ trẻ,
Bảng vàng bia đá vẫn nghìn thu.
Hỏi ai muốn ước cho con cháu,
Nghĩ lại đời xưa mấy kiếp tu.
Bỡn ông mà lại dứ thằng cu.
Mày râu mặt đó chừng bao tuổi,
Giấy má nhà bay đáng mấy xu?
Bán tiếng mua danh thây lũ trẻ,
Bảng vàng bia đá vẫn nghìn thu.
Hỏi ai muốn ước cho con cháu,
Nghĩ lại đời xưa mấy kiếp tu.
IICũng cờ, cũng biển, cũng cân đai.
Cũng gọi ông nghè có kém ai.
Mảnh giấy làm nên thân giáp bảng, (2)
Nét son điểm rõ mặt văn khôi. (3)
Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ?
Cái giá khoa danh thế mới hời! (4)
Ghế tréo, lọng xanh ngồi bảnh choẹ,
Nghĩ rằng đồ thật hóa đồ chơi!
Cũng gọi ông nghè có kém ai.
Mảnh giấy làm nên thân giáp bảng, (2)
Nét son điểm rõ mặt văn khôi. (3)
Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ?
Cái giá khoa danh thế mới hời! (4)
Ghế tréo, lọng xanh ngồi bảnh choẹ,
Nghĩ rằng đồ thật hóa đồ chơi!
Nguyễn Khuyến
Chú giải:
1. Hoa man: người thợ làm nghề hàng mã.
2. Giáp bảng: bảng đề tên từ học vị tiến sĩ trở lên.
3. Văn khôi: đầu làng văn. ở đây chỉ người có đỗ đạt cao.
4. Hời: giá rẻ.
1. Hoa man: người thợ làm nghề hàng mã.
2. Giáp bảng: bảng đề tên từ học vị tiến sĩ trở lên.
3. Văn khôi: đầu làng văn. ở đây chỉ người có đỗ đạt cao.
4. Hời: giá rẻ.
Ngày 27/2/2012
J.B Nguyễn Hữu Vinh
J.B Nguyễn Hữu Vinh
This entry was posted in J.B Nguyễn Hữu Vinh. Bookmark the permalink.
cảm tác thơ Nguyễn Khuyến: Vịnh Tiến Sĩ Giấy
Bỡn chơi mà lại đứ đừ thằng cu
Phừng phừng mặt đỏ mày râu
Nghênh ngang bụng phệ mấy xu bõ bèn
Bảng vàng bia đá hờn ghen má hồng
Chân dài kén chọn tấm chồng
Đất đai Tiên Lãng Hải Phòng giàu to
Chí Phèo thị nở đường tu vụng về
Buá liềm cờ đỏ ê chề
Đầm ao kênh rạch dầm dề Chí Minh
Cưỡng dân chiếm đất bất bình nổi lên
Tham quan ô lại chính quyền
Tiếm danh bằng dỏm đảng viên kiếm lời
Tôm cua lươn trạch chúng xơi hết rồi
Một chùm hoa cải tả tơi
Chó săn nghiệp vụ chuột giơi rụng rời….
Bí thư tỉnh ủy đười ươi sặc mùi
Học hành chữ nghiã liu riu
Hư danh tiến sĩ chôn vùi quan gian.
Bỏ chữ chơi đi mà thay chữ xơi thì thơ thâm thúy hơn, nhưng sợ cụ Nguyễn Khuyến dưới suối vàng bực mình. Tao dùng chữ chơi con cháu nó lại dùng xơi không giữ đúng luật lệ họa thơ đúng nguyên vận cuả cha ông.
hoạ thơ Nguyễn Khuyến: Vịnh Tiến Sĩ Giấy
Toàn dân làm chủ để cho ai?
Tranh ăn sâu bọ văn bằng giả
Trấn trấn lột đười ươi bảng giáp khôi
Mũ áo thênh thang danh tiến sĩ
Sao lon thêm gạch giá xem hời
Một chùm hoa cải sôi đầm cá
Ba Dũng phen này thấy khó chơi!
hoạ thơ Nguyễn Khuyến: Vịnh Tiến Sĩ Giấy
Trình độ gu gồ ngất nghểu cu
Tiên Lãng học đòi danh tiến sĩ
Hải Phòng bằng cấp đáng ba xu
Công an đập nát chòi canh cá
Tôm tép nồi niêu cứ tịch thu
Mộng ước toàn dân lên bố đĩ
Mẹ cha cóc nhái vụng đường tu.
Lại dở trò dối trá tiếu lâm
Toàn chuyện nhí nhố ác tâm
Tranh ăn đấu đá tối tăm bạo quyền
Nhờ diễn viên Tàu đóng dài hơi
Rồng vàng muá hát tỉ tê
Mỹ Đình tan tác tả tơi não nùng
Ruớc ba Tàu đô hộ An Nam
Thiên triều đại Hán mưu thâm
Tần Hoàng Hán Đế ngàn năm lại về
Báo nhân dân khổ tận cam lai
Từ ngày phỏng dái đến nay
Gom thành nghìn chuyện cáo cầy dở hơi
Trí thông minh kiệt quệ đảng ta
Vui cười tự ngộ mà ra
Tiếu lâm xã nghiã uế xù quê hương
Hơn mười năm chú bác năm xưa
Ba mươi triệu dân ba Tàu
Thiên đàng một mạch âm u ngậm ngùi
Chẳng thấy đâu cố đấm ăn xôi
Một bầy chó má lang sài
Nhe răng cắn xé học đòi ti toe
Tốn thời gian thảm cảnh dân sinh
Oán hờn thấu tận trời xanh
Ngàn năm bia đá Chí Minh đảng cười.
Bằng cấp nhiều ngất nghểu nói bưà
Giáo sư tiến sĩ mưá thưà
Cậy chi trí giả lọc lưà thế nhân
Bậc hiền nhân thức giả xưa nay
Trải qua bao nỗi đắng cay
Giúp dân cứu nước đức dày cao thâm
Khói mây thành lãng đãng sương thu
Anh hào tuấn kiệt trăng sao
Dở ngô dở ngọng vịt vờ nhố nhăng?
Có mấy người thế cuộc vần xoay
Hò reo cổ võ cơn say
Tự hào dân tộc xưa nay lên đồng…
Tỉnh Hải Dương có chú bé Khoa
Bây giờ toán số Bảo Châu
Mang dòng họ thích mõ chuà chập cheng…
Một đàn fun hồ hởi ăn theo
Vinh quy bái tổ cờ treo
Mỉm cười thế giới trò mèo Việt Nam
Nói thao thao lớ ngớ dại mồm
Đến khi ngồi xổm chồm hôm
Giật mình tỉnh giấc ôm đồm làm chi…?
Dạ thẳng ngay khổ tận cam lai
Vượt qua ngưỡng cưả tiền tài
Thiên tư vời vợi trần ai mấy người….?
Lưu bá Ôn thần toán giúp đời
Thông minh đức độ hơn người
Văn tài võ lược sáng ngời sử xanh
Là chuyên môn cám cảnh đơn côi
Cách xa thực tế cuộc đời
Bơ vơ lạc lõng chơi vơi lạ lùng…
Chớ đâm đầu tăm tối u mê
Thông minh sáng suốt mọi bề
Lương tâm trong sạch tràn trề niềm vui
Chưa nói chi bằng giả lọc lưà
Buôn dân bán nước hại nhà
Trọng Sang Hùng Dũng gọi là thứ chi?
thơ theo bài báo cuả Kim Dung và Trần Văn
Bầy đười ươi ma quái làm người
Văn bằng tiến sĩ như ai
Hai tuần đi học nực cười thế gian
Nguyễn Ngọc Ân Phú Thọ tỉnh nhà
Văn phong du lịch thể thao
Ba hoa chữ nghiã uế xù quê hương
Bằng cử nhân kinh tế quốc dân
Bon chen tại chức chuyên cần
Ngoài giờ mấy buổi tinh thần làm quan
Thái Bình Dương trụ sở Hawaii
Vẫy đuôi Malaysia
Cò mồi thương mại nhu cầu bán buôn
Nguyễn Ngọc Ân tha thiết luận văn
Điền tên đâu có khó khăn
Đề tài nghiên cứu cằn nhằn suả vang
Rượu sâm banh bái tổ vinh quy
Họ hàng con cháu bắt quỳ
Chí Minh ngất nghểu gà nòi ngồi trên
Chuyện bán buôn bằng cấp ranh ma
Chi tiền mười bảy ngàn đô
Tiếp tay tỉnh uỷ bày trò mị dân…
Mua bằng tiền học vị thối tha
Chương trình bảy trăm triệu đô
Hai mươi ngàn vị bao giờ mới yên?
Diệt nhân tài thối nát từ lâu
Đua đòi con cháu ông cha
Moi tiền công quỹ nước nhà lầm than
Tiếng kêu vang bã đậu dưa giòi
Mười năm kế hoạch trồng cây
Trăm năm nô lệ kià bầy đười ươi!
Trò cười thiên hạ cơ đồ trôi sông
Đàn em tâng bốc thổi phồng
Bồng bềnh lổn nhổn mênh mông mãi hoài…
Toàn là thứ cuả học bồi
Bon chen cầu thực mấy nơi điạ cầu…
Nguyễn Ái Quốc, miếng thịt trâu
Hàm răng dính máu mịt mù ma chơi…
Nhập nhằng tên nhóm tên người
Độc chiêu yêu nước đười ươi chọn bầy…
Trung Hoa dân quốc đoạ đầy
Ăn lương đế quốc cáo cầy bảnh bao…
Thuổng thơ người khác chêm vào
Mặt trơ trán bóng ma cô lộn sòng
Cùng phường mèo mả gà đồng
Văn nô bồi bút ra công vẽ vời
Ngất nga ngất nghểu chơi vơi
Đại Nam Quốc Tự tượng phơi hãi hùng
Ba Tàu chiếm đoạt biển Đông
Chúng còn xì xụp Hồ Đồng khói nhang
Danh nhân con cóc chói chang
Chỉ loài cộng sản khoe khoang nhận bưà
Bàn dân đâu dễ mắc lưà
Thông tin mạng lưới phòng ngưà tiếm danh
Tội nhân thiên cổ tranh dành
Ba Đình một góc kinh thành Thăng Long
Ngàn năm đau xót nỗi lòng
Một trang ô uế xuôi dòng biển khơi
Mác Lê tà giáo lỗi thời
Danh nhân thế giới để cười ngàn thu!
gửi người lấy tên Kẻ Vô Học
Hắn chửi tôi te tái nực cười
Rõ khốn nạn văn chương lá cải
Những ngôn từ chó má than ôi !
Hết nhân tài lã chã phun châu
Phê bình đấu tố còn ra rả
Bịt họng căm thù mấy tứ thơ
Những oan hồn thảm thiết kêu rên
Vì sao tăm tối không đường thoát ?
Đạo đức hoài buôn nước bán dân…
Lưỡi cú diều dơ dáy thê lương
Vẫn bới lông soi từng dấu vết
Rặn ra lời lổn nhổn bi thương
Dòng sông quê cặn bã u sầu
Loài ma quỷ nắm quyền dân nước
Vuốt ve hoài mãi tấm da nâu
Đảng bao la thắm thiết tình người
Hoan hô mãi biết bao giờ tạnh
Giộng bão mưa gào mãi thế thôi…