Nguyễn Bá Chổi (Danlambao) - Cứ mỗi lần nghe hai bài hát của Việt Khang “Anh Là Ai” và “Việt Nam Tôi Đâu”, người viết lại liên tưởng đến nhạc Trịnh Công Sơn ngày nào. Cả hai người nghệ sĩ đều mượn nốt nhạc để dàn trải tâm sự, cất lên nỗi niềm trăn trở về Dân tộc và Đất nước. Chỉ khác nhau ở chỗ mỗi người mỗi vẻ. Một người thì tìm chốn an thân (trốn quân dịch= trốn nghĩa vụ quân sự) ngồi đó mà thở than; người kia thì, “tôi không thể ngồi yên”, xuống đường tranh đấu.
“Ngày nào” là trước Tháng Tư 1975. Thời đó, tuy chưa có internet, chưa có Ipod, nhưng nhạc Trịnh Công Sơn hay bất cứ nhạc sĩ nào khác, muốn hay không muốn ai cũng có thể được/bị nghe, nhờ Miền Nam có nền truyền thông và văn nghệ tự do. Bọn lính chiến chúng tôi, khi những cuộc hành quân dài ngày chấm dứt, những người sống sót trở về thành phố dưỡng quân. Sau vài ba ngày đầu sống vội vã “trả bữa”cho thời gian đã mất và nhận “ứng trước” cho cả ngày mai “rồi anh lại đi” biết có còn trở về, thường tìm đến quán cà phê để nghe nhạc, thư giản lại đầu óc căng thẳng bên ly cà phê, khói thuốc lá, và những chàng độc thân thứ thiệt hay độc thân tại chỗ “vui tính” nhâm nhi thêm mái tóc, ánh mắt, nụ cười, bờ vai, lồng ngực... của cô "em gái hậu phương" ngồi nơi quầy thu tiền chập chờn dưới ánh đèn mờ...
Những bản nhạc bọn chúng tôi muốn nghe nhất lúc đó phần lớn là của Trịnh Công Sơn, vì nó diễn đạt đúng với tâm trạng khắc khoải của chính mình. Chẳng hạn như:
"...Mẹ ngồi ru con đong đưa võng buồn năm qua tuổi mòn
Mẹ nhìn quê hương nghe con mình buồn giọt lệ ăn năn
Giọt lệ ăn năn đưa con về trần tủi nhục chung thân
Một dòng sông trôi cuốn mãi về trời bấp bênh phận người" (Ca Dao Mẹ)
“...Một trăm năm đô hộ giặc tây
hai mươi năm nội chiến từng ngày
gia tài của mẹ, để lại cho con
gia tài của mẹ, là nước Việt buồn” (Gia tài của Mẹ)
“Hàng vạn tấn bom trút xuống ruộng đồng
Hàng vạn tấn bom trút xuống đầu làng
Cửa nhà Việt Nam cháy đỏ cuối thôn.
Hàng vạn chuyến xe, claymore lựu đạn
Hàng vạn chuyến xe mang vô thị thành
từng vùng thịt xương có mẹ có em” (Đại bác ru đêm).
......
Nghe và thấy rõ ràng, như là chính bản thân mình đang “bấp bênh phận người”; là anh em Nam Bắc “hai mươi năm nội chiến từng ngày”; là “cửa nhà Việt Nam cháy đỏ cuối thôn”. Nhưng chúng tôi không thể buông nòng súng tự vệ, vì biết trước hậu qủa của một Miền Nam thất trận: “Đất nước tôi” sẽ không “thanh bình” như lời nhạc của Sơn mong đợi, nhưng ngược lại, đất nước Miền Nam tôi sẽ bị “thanh toán” triệt để. Như chính bản thân Sơn đã “sáng mắt sáng lòng” trong những năm người nhạc sĩ có thân mình gầy gò yếu đuối “được giải phóng” cho đi nông trường để học trồng sắn, trồng mía, nuôi heo, suýt mất mạng vì mìn nếu không nhờ vào con trâu của người nông dân tốt bụng(1). Như người chị của người viết bài này ở giữa thủ đô Sài Gòn trước 1975 đã phải sợ hãi tiếng “đại bác đêm đêm vọng về thành phố”, một hôm thấy đứa em chồng vừa xuất khỏi quân y viện ghé thăm với một phân nửa mặt xám xịt và một cánh tay quấn băng trắng treo trước ngực, đã khuyên nó “đào ngũ đi chú, thôi kệ, để Cộng Sản nó vô cũng được”, để sau này lại trách, “tại vì các chú đánh giặc dở, nên chúng mới vô được đây làm khổ đồng bào”.
Hết những ngày phép ngắn ngủi, chúng tôi lại ra mặt trận chiến đấu bảo vệ cho một Miền Nam Tư Do, nơi đó có Trịnh Công Sơn được tự do tỏ bày tâm sự, kể cả kêu gọi những người cầm AK “từ Bắc vô Nam nối vòng tay lớn” dắt hàng ngàn đồng bào Huế của Sơn đi chôn sống trong dịp Tết Mậu Thân, 1968.
Nhiều người cho rằng những lời hát do ông viết ra có tính cách phản chiến, chỉ nhằm làm suy giảm tinh thần chiến đấu của người lính VNCH trước thảm họa... “giải phóng”. Nếu quả thật ý nghĩa và mục đích những bài hát của họ Trịnh là như vậy thì đối với người viết và những đồng đội chung quanh, vốn là chiến binh trong Quân đội Miền Nam trước kia, việc làm mà không ít người kết án “nối giáo cho giặc” hay “ăn cơm Quốc Gia thờ ma Cộng sản” kia đã chẳng gây được chút tác dụng nào; tất cả anh em chúng tôi đã can trường chiến đấu bất khuất cho đến giờ phút cuối cùng của cuộc chiến vệ quốc.
Trịnh Công Sơn đã về lại với “hạt bụi nào hóa kiếp thân” ông. Hãy để cho ông được tìm được “thanh bình” ở bên kia thê giới. Sở dĩ người viết nhắc đến ông hôm nay là vì liên tưởng đến ông khi nghe hai bài hát của một người Việt khác, cũng từ Miền Nam. Đó là nhạc sĩ Việt Khang.
Khác với Trịnh Công Sơn mù tịt với XHCN chỉ nghe nói thiên đường ở phía bên kia Bến Hải để tưởng tượng “mừng như bão cát quay cuồng” khi được “nối vòng tay lớn...”, người bạn trẻ Việt Khang nhìn thấy tận mắt và sống ở đó với thịt xương mình:
“Việt Nam ơi… thời gian quá nửa đời người
và ta đã tỏ tường rồi, ôi cuộc đời ngày sau tàn lửa khói
Mẹ việt nam đau từng cơn xót dạ nhìn đời
người lầm than đói khổ nghèo nàn
kẻ quyền uy giàu sang dối gian.”
Còn tệ hại hơn thời Trịnh Công Sơn trong “hai mươi năm nội chiến từng ngày”; ngày đó đất nước có bị chia cắt nhưng nhân dân hai miền vẫn tự hào là nước Việt Nam của người Việt Nam, Sơn đã không đến nỗi phải khóc thét lên như Việt Khang hôm nay khi nước Việt Nam hầu như không còn là của người Việt Nam nữa:
“Giờ đây… Việt Nam còn hay đã mất?
mà giặc Tàu ngang tàng trên quê hương ta
Hoàng Trường Sa đã bao người dân vô tội
chết ngậm ngùi vì tay súng giặc Tàu”
Trong khi đó những kẻ mệnh danh “bác cháu ta ra công giữ nước” lại... thật sự không biết “là ai, dân tộc nào, từ đâu đến” để đánh đập, sỉ nhục, bắt bớ, tù đày đồng bào mình khiến Việt Khang phải thốt lên:
“Xin hỏi anh là ai?
không cho tôi xuống đường để tỏ bày
tình yêu quê hương này
dân tộc này đã quá nhiều đắng cay.
Xin hỏi anh ở đâu?
ngăn bước tôi, chống giặc tàu ngoại xâm
Xin hỏi anh ở đâu?
sao mắng tôi, bằng giọng nói dân tôi
dân tộc anh ở đâu?
sao đang tâm, làm tay sai cho tàu”
Việt Khang nỉ non tr ước vận nước ngả nghiêng rồi không ngồi đó, mà đứng dậy:
Tôi không thể ngồi yên
khi nước Việt Nam đang ngả nghiêng
dân tộc tôi, sắp phải đắm chìm
một ngàn năm hay triền miên tăm tối
Tôi không thể ngồi yên
để đời sau cháu con tôi làm người
cội nguồn ở đâu?
khi thế giới này đã không còn Việt Nam.
Anh đứng lên không chỉ một mình mà còn kêu gọi mọi người:
“Là một người con dân Việt Nam
lòng nào làm ngơ trước ngoại xâm
người người cùng nhau đứng lên đáp lời sông núi
từng đoàn người đi chẳng nề chi
già trẻ gái trai giơ cao tay
chống quân xâm lược, chống kẻ nhu nhược bán nước Việt Nam”
Một thời tuổi trẻ, nghe Trịnh Công Sơn ủ dột níu kéo, nhưng phải hăng hái lên đường. Một thời còn lại tuổi già, nghe Việt Khang khắc khoải thôi thúc, mong làm sao được xông pha vào nơi gió cát... Để tiếp tay dành lại quê hương này. Ôi yêu quá, tiếng hát Việt Khang.
______________________________________________
Ghi chú:
Cầu nguyện cho cháu Việt Khang bình an và giữ gìn chí khí anh hùng mãi mãi.
Có nhiều lắm những bài viết từ nhiều người về Trịnh Công Sơn .
Một chi tiết rất nhiều người biết đó là ngay trong ngày 30/04/75 Đám Trịnh công Sơn đã vào đài phát thanh hát " Nối vòng tay lớn " ca ngợi phia bên kia , những bộ đội " cụ hồ " mà bàn tay họ coǹ dính đâỳ maú đồng bào miền Nam trên khắp neỏ đường đất nước từ liên tỉnh lộ 7 B đến xa lộ vào Saigon .
Và có cả những bài viết của chính Trịnh Công Sơn về bước đường trưởng thành " cách mạng " cuả Trịnh và những ca từ đểu cáng của Trịnh với những câu lên án người bỏ nước ra đi trốn chạy ách cộng sản như em ra đi nơi này vẫn thế " trong bài hát " em coǹ nhớ hay em đã quên " và coǹ nhiều nhiều nữa .....
Nhưng thôi trong phạm vi một com tôi chỉ xin nói là Trịnh " đã không sáng mắt sáng lòng " mà anh nhạc sỉ họ Trịnh kia đã chọn " mù mắt mù lòng " để một lần nữa xử dụng caí điệu nhạc " nhức nhối " của anh ta phục vụ caí ác đã hiện diện trên caí mảnh đất đã có quá nhiều đau thương và mất mát .
Và đó là một sự lựa chọn !!!!
So với thằng Sơn, nhạc sỹ Tô Hải đáng kính gấp vạn, gấp triệu lần.
Ngứa chưa ? Sao không chịu lên tiếng ?
Ngạn ngữ Tây Phương có nói : Hãy nói cho tôi biết bạn của bạn là ai và tôi sẽ cho bạn biết bạn là một người như thế nào ."
Trong số những người bạn thân thiết nhất của Trịnh Công Sơn ở Huế thì tôi thấy có 3 nhân vật nỗi tiếng khắp nước Việt Nam , tên của họ đã đi vào lịch sử , đó là
NGUYỄN ĐẮC XUÂN - HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG - HOÀNG PHỦ NGỌC PHAN .
trịnh tài hoa về nghệ thuật không ai không thích nhưng tư cách thì hèn ai cũng phải công nhận, sống hèn và không có bản ngã, gió theo chiều nào thì theo chiều đó , tuy nhiên không nói ra ai cũng biết ông ta cũng vì cuộc sống mà im lặng làm hài lòng cộng sản thôi .
Với VIỆT KHANG mọi người rất ngưỡng mộ và rất muốn là gì để đưa tinh thần Việt Khang đến với mọi người DÂN VIỆT.
Haizz... Con-đường đi đến SỰ-THẬT quả là chông-gai và nhiều ảo-giác quá...
Bài viết của bác Nguyễn Bá Chổi rất hay!
Kính-phục bác đã là lính chánh-nghĩa VNCH!
Chúc bác nhiều sức-khỏe để viết bài cho lớp hậu-duệ!
nhưng bác viết về trịnh công sơn còn có một câu trịnh viết cho cộng sản ngày nay nữa đó bác(triệu người quen có mấy người thân khi lìa trần có mấy người đưa)bài lệ đá ông ta sợ khi chết ko ai đưa đó là viết cho cộng sản nếu có 1 thằng nằm xuống người dân chắc chắn sẽ không đưa còn những thằng có đảng đi tiễn đưa cũng mừng vì đã mất 1 đối thủ cạnh trạnh à quên 1 động vật ăn tạp hì hì
Hồi 15 tuổi tui cũng mê bài Mưa Hồng, Hạ Trắng. Bây giờ không còn hát, không thích nghe nhạc TCS nữa.
----
Cám ơn bác Chổi rất nhiều. Ước gì được nghe bác Chổi viết nhiều bài kể chuyện đời lính. Viết nhiều nữa nhé bác!
bác làm tôi nhớ da diết những ngày trên phố núi plei ku .quán cà phê dinh điền ,những ngày ra trận .những ngày ở Tuy Hòa ,có những lần ngồi uống cà phê nghe nhạc TRỊNH CÔNG SƠN nghe nó ray rứt làm sao .nhưng như bác nói nghe cho ray rứt để biết mình vẩn còn cãm giác trong những giây phút ngắn ngủi ấy thôi .ngày mai ra trận bồng sơn ,con đường lính uống rượu say ngất ngư,tòan muì rượu nồng nặc .tiếng cười sang sảng ,tiếng chưởi thề nghe quen lạ lùng nơi đó không có chấp nhất .hôm này uống đây mai còn sống không ?không ai biết .thời trai trẻ ấy tôi xông pha và coi chết nhẹ tựa lông hồng ,hành quân chưởi thề uống rượu không biết ngày mai ,nghe nhạc họ Trịnh như một vị đời vậy thôi .
hôm nay bác đem so sánh một người nhạc sỉ cuả thế hệ sau ,tôi cảm nhận những xót xa khác nhau lạ vô cùng .tôi đã phân vân và tự hỏi nhưng không hiểu ,những lời giản dị ấy sao làm tôi khóc .?như đụng mạnh đến một vết thương sâu thẳm bổng dưng nhói đau âm thanh đó như tiếng noí rất vô thường ,ngôn ngử của sắc huyền hỏi ngã nặng không dấu với ưôơăâ ,mười một nấc âm thanh ấy dị thường ,giửa lòng tôi bất thành tiếng khóc non sông .
Bạn ơi , cũng y hệt Huỳnh Tấn Mẫm , hai " ông kẹ " Tôn Thất Lập và Trần Long Ẩn ngày xưa lúc còn trẻ cái mồm la lối chửi bới VNCH nhiều quá nay về già họ bị câm rồi
Họ đã " chết " ngay khi còn đang sống .
Cũng không thể so TCS với Việt Khang về tính cách mạnh mẽ, kiên cường và không bạc nhược. Việt Khang sẽ cùng toàn dân Việt Nam vùng lên cứu nước thoát khỏi sự đọa đày của cs, sẽ kiên cường chống lại những mưu mô thôn tính Việt Nam của bọn giặc tàu.
Chăng thà không biết nhân thân thì thôi, biết rồi thấy khinh.
do đó dù bạn có thích Trịnh Công Sơn hay không thì khi viết bạn bắt buộc phải viết hoa .
Chẳng hạn như không thể có chuyện bạn ghét bọn Trung Quốc rồi tên thủ đô của Trung Quốc ban viết thành " bắc kinh "
Mà phải viết Bắc Kinh .
Mỗi khi nghe nhạc vàng, nhạc Trịnh Công Sơn. Tôi chỉ cần hiểu đơn giản rằng nhạc TCS là tảy chay cuộc chiến hai miền Nam-Bắc, mang lại đau thương trên quê hương mình. Được thể hiện qua giọng ca Khánh Ly, rất hay và rất đúng.
Còn lại các vấn đề chính trị khác như Trịnh ăn cơm ở đâu, làm cho ai, theo phe nào tôi không thấy ông thể hiện, không nhồi-nhét vào trong các tác phẩm của mình. Thế là ta cứ việc nghe và thưởng thức nhạc của ổng. Ta cũng nên hiểu rằng, cuộc chiến tranh Việt Nam lúc bấy giờ là cuộc chiến giữa hai hệ tư tưởng chính trị xung khắc.
Vậy theo tôi, lúc đó TCS chỉ làm công việc của người nghệ sĩ là đứng giữa, kêu gọi hai bên anh-em không nên đánh chém lẫn nhau nữa. Điều này là đúng. Nếu còn thế vẫn là chưa đủ thì có thể chúng ta đòi hỏi quá khả năng của ông ta chăng?
Còn về hai bản nhạc mới đây của NS. Việt Khang thì quá hay, quá chuẩn và rất có BẢN LĨNH. Kể cả giai điệu đến giọng hát của VK cũng rất hay và truyền cảm.
Bravo Việt Khang!